Kavkaz 2007

ARMENIA

"...Armenia to pierwszy kraj, który przyjął chrześcijaństwo jako religie państwową.. Tak, wcześniej niż Cesarstwo Rzymskie. Kraj Apostołów Szymona, Bartłomieja, Tadeusza Judy, i Andrzeja. Dzisiaj reklamowana jako „muzeum pod otwartym niebem” to przede wszystkim kraj bardzo ciekawy. „Kraj na rozdrożu”, „kolebka cywilizacji” to określenia adekwatne do historii Armenii. A historia tego kraju jest burzliwa i naznaczona nieustanną walką o niepodległość, przez to podobna do naszej. Fatalne usytuowanie geopolityczne, na styku wielkich mocarstw, najpierw Cesarstwa Rzymskiego i Persji, potem Turcji i Rosji. Kraj najeżdżany i grabiony a to przez sąsiadów, a to przez plemiona mongolskie pod wodzą Timura. Na domiar złego położony w terenie, gdzie trzęsienia ziemi nie należą do rzadkości..."
"...Historia Ormian poparta wzmiankami w Bibli określa początek Armenii na czas zaraz po potopie. Jak wiadomo, Adam i Ewa mieli dwóch synów, Kaina i Abla. Mało kto wie natomiast, że po zabójstwie Abla Pan Bóg po pewnym czasie dopuścił, by mieli oni trzeciego syna, Seta. Tak więc następne pokolenia pochodziły od Kaina i od Seta. To właśnie od Seta w dziesiątym pokoleniu pochodził Noe, który z kolei miał trzech synów: Sema, Chama i Jafeta; od tego ostatniego zaś rozpoczął się ród Ormian. Wnuk Jafeta, który nazywał się Togarma (co potwierdza Księga Rodzaju 10:3), miał syna Hajka, a Ormianie do dziś mówią na siebie Hajkh, a swoją ojczyznę nazywają Hajastanem. Biblia powiada, że po potopie odrodzenie ludzkości nastąpiło na górze Ararat, gdzie po opadnięciu wód miała spocząć arka Noego. Dzisiaj góra ta znajduje się na terenie Turcji, ale to w jej cieniu toczyła się historia narodu i Kościoła ormiańskiego, ludu Hajka, w kraju, który nazywają Hajastanem. Góra Ararat znajduję się w środkowym polu herbu Armenii. Wyjście Noego z Arki , oraz zasadzenie prze niego pierwszego krzewu winnego to temat wielu ormiańskich obrazów..."

GRUZJA

"...W jednej z najstarszych kaukaskich legend opisany jest początek świata.Brzmiała tak: Pan Bóg zebrał wszystkie narody, aby podzielić między nimi świat. Ustawiła się długa kolejka. Każdy chciał być pierwszy. Tylko Gruzini spokojnie czekali. Rozłożyli na ziemi kobierce, z koszy wyjęli chleby, owoce, wino i rozpoczęli biesiadę. Ucztowali tak do zmroku i nawet nie zauważyli, że podział krain został zakończony.Jednak Pan Bóg dostrzegł rozśpiewanych ludzi. "Przywołaj ich tu" - rozkazał aniołowi. A kiedy podeszli, powiedział: "Ucztowaliście gdy inni walczyli i kłócili się o ziemię. Podzieliłem już cały świat... Szkoda mi was. Jesteście tacy pogodni i sympatyczni. Został jedynie niewielki, ale za to najpiękniejszy zakątek. Są tam malownicze góry, piękne łąki i urodzajne równiny. Chciałem zachować to miejsce dla siebie, ale ponieważ nic innego mi nie pozostało - oddaję je wam.
Tak oto Gruzini stali się mieszkańcami najpiękniejszej na świecie krainy, wielkością - cztery razy mniejszej od Polski. Kto choć raz tam był, zrozumie Ryszarda Kapuścińskiego, który w 1988 roku pisał: "Podróż zacząłem od Gruzji i to był błąd. Gruzja powinna być zakończeniem, a nie początkiem. Wszystko tu stwarza wrażenie przybycia do przystani, dotarcia pod dach. (...) Piękny to kraj, Gruzja..."

"...Znana ze starogreckich mitów Kolchida (do niej płyną Jazon po złote runo) i Iberia, o których wspominał Herodot, to właśnie antyczna Gruzja. Aż trudno uwierzyć, że jest ona "rówieśniczką Grecji i starszą siostrą Rzymu" - jak ją nazywa Ryszard Kapuściński.
Dzieje Georgii zawsze pozostawały w cieniu innych. Niszczona przez hordy mongolskie, legiony rzymskie i wojska perskie cierpliwie znosiła los przynależny małemu, starożytnemu państwu. Przyjęcie z Bizancjum chrześcijaństwa w 337 r. (sześć wieków wcześniej od Polski) miało odmienić historię. Niestety nie zyskała sojuszników w walce z Arabami, nikogo nie obchodziły jej sukcesy w przezwyciężaniu potęgi Islamu. Dla coraz bardziej chrześcijańskiej Europy, prawosławna Gruzja, pozostawała na krańcu świata. Dopiero w siedemnastowiecznej Polsce, zaczęto z nią łączyć średniowieczną legendę o dalekim, azjatyckim kraju "arcykapłana Jana". Ale na nobilitację dziejów było za późno..."

"...Georgia przeżyła renesans w XIII wieku, wyprzedzając tym samym nawet Włochy. Wkrótce potem najazd Mongołów zamienił najpiękniejszy skrawek ziemi w zgliszcza. Już nigdy kaukaskie państwo nie odzyskało świetności i spokoju. Kolejne, ciągłe podboje, dokonywane wymiennie przez Turcję i Iran, doprowadzą do oddania się Gruzji pod opiekę Rosji. A nieświadomie - rozpoczną ciągle niezakończoną, romantyczną opowieść o losach Kaukazu..."